Год исторической памяти. Как после войны в деревнях и поселках восстанавливали крыши построек?

История

Ад саламянай страхі да драначнай

Пасля вайны ў вёсках і мястэчках пачалі масава аднаўляць пабудовы. Крыць іх не было чым, дэфіцыт шыферу быў заўсёды. Кулявой саломы ўжо не існавала, бо арганізаваліся калгасы, таму хаты і хлявы крылі дранкай у тры слаі.

Дранка — зрэзаная вострым механічным нажом дошчачка з расшчэпленага напалову здаровага, без сукоў, асінавага каратыша. Крыць ёй хату было не самым хуткім працэсам. Спачатку клалі ніжні рад пакарочанай дранкай, потым — наступны. Ды так, каб атрымалася трохслойная канструкцыя і не было бачна цвікоў, а дранка ляжала «шэрсцю» ўніз, бо слаі драўніны пры яе вытворчасці зрушваліся.

Пагрузка драўніны

Рабілі дранку звычайна станком з конным прывадам. Метровыя асінавыя цурбаны замацоўваліся ў аснове станка па крузе. Па гэтым крузе няслабы конь круціў замацаванае ў цэнтры бервяно з прыробленым знізу шырокім лязом і седаком наверсе, які і кіраваў гэтым працэсам. Зрэзаную дранку трэба было хуценька падбіраць.

Канешне, прадукцыйнасць такой «вытворчасці» была невысокай, якасць дранкі — таксама, але трэба было выбірацца з зямлянак. Да пачатку 60-х гадоў мінулага стагоддзя ў нашай мясцовасці не было электрычнасці, таму спецыяльныя станкі для вырабу дранкі, што з’явіліся з цягам часу, прыводзіліся ў рух трактарамі.

Працэс вытворчасці дранкі

На адным са здымкаў вы бачыце вытворчасць дранкі ў Смыцкім (цяпер — Груздаўскае) лясніцтве Пастаўскага лясгаса. Пас ад ДТ-20 круціць праз зубчастыя шасцерні вялікае кола з шатуном, які і рухае рэжучы нож. Чалавек меншага росту на фота — трактарыст лясніцтва Іван Татарчук. Ён не мяняў месца працы, а толькі час ад часу — трактары, да якіх ставіўся беражліва.

Няхай гэта публікацыя па­служыць напамінам пра добрага і шчырага чалавека, нястомнага працаўніка і ўжо забытую «вытворчасць».

Акрамя дранкі, у трох збітых з дошак лясгасных «цэхах» выпускалася і іншая прадукцыя: піламатэрыялы, клёпкі для бочак, чаранкі для рыдлёвак… Працэс пагрузкі драўніны на аўтамашыну адлюстраваны на здымку. Каментарыі тут лішнія.

Іван Сіманёнак
Фота даслаў Іван Сіманёнак



Tagged

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *

Этот сайт использует Akismet для борьбы со спамом. Узнайте, как обрабатываются ваши данные комментариев.