Маніторынг метадам маналітаў
Для таго каб атрымаць добры ўраджай, недастаткова пасеяць культуру. На працягу перыяду росту трэба сачыць за «самаадчуваннем» раслін. Гэтым займаюцца работнікі раённай інспекцыі па насенняводстве, каранціне і ахове раслін.
З вядучым аграномам установы Валерыем Бучам едзем на поле ААТ «Кураполле-агра», дзе пасеяны азімы ячмень. Валерый закончыў Беларускую дзяржаўную сельскагаспадарчую акадэмію і ўладкаваўся ў раённую інспекцыю. Любоў да прафесіі пераняў ад дзядулі — Вячаслава Бучы, які шмат гадоў адпрацаваў галоўным аграномам ААТ «Хацілы-агра».
— Летась азімы ячмень вырошчвалі толькі ў «Камайскім-агра» і «Навасёлках-Лучаі», — расказваў Валерый. — Восенню пасеялі яго больш чым на 1 000 гектараў у астатніх сельгаспрадпрыемствах, за выключэннем «Ярэва-агра». А ўвогуле азімыя збожжавыя займаюць у раёне амаль 15 000 гектараў. Цёплая восень спрыяла павелічэнню перыяду вегетацыі. У зімоўку расліны ўвайшлі ў добрым стане.
Аднак практыка паказвае, што гібель пасеваў здараецца кожны год. Перапады тэмператур, моцныя маразы або празмерная вільготнасць, тонкі слой снегу, якога недастаткова для сагравання раслін, снежная цвіль і іншыя прычыны могуць пашкодзіць пасевы. З мэтай выяўлення жыццядзейнасці раслін і праводзіцца маніторынг стану азімых культур і рапсу метадам маналітаў.
Маналіт – гэта кавалак глебы размерам 50х50 см, таўшчынёй 15 см з азімымі культурамі, узятымі для аналізу развіцця раслін.
Спыняемся на ўскрайку поля. Валерый бярэ з сабой мятлу, спецыяльную лінейку, лапату і скрыню для адбору проб. Снежнае покрыва не тоўстае, снег лёгка размятаецца. На зялёную праталіну спецыяліст кладзе лінейку памерам 50 на 50 сантыметраў і акуратна, каб не пашкодзіць карэнішча, выкопвае грунт з усходамі.
Сёлета праблем з адборам маналітаў няма. А летась маразы так скавалі зямлю, што нават жалезным ломам не ўдавалася здабыць. Прыкладна 2-3 дні маналіты трымаюць у памяшканні з тэмпературай +5—10°C, затым змяшчаюць у светлае памяшканне з тэмпературай +18—20°C. Калі глеба падсыхае, яе паліваюць вадой пакаёвай тэмпературы. На 14-15-ы дзень расліны вымаюць з зямлі. Прамыўшы іх, можна ўбачыць, якія далі новыя карэньчыкі і лісточкі, а дзе яны не пусціліся. Па гэтым і падлічваюць страты.
Маналіты звычайна бяруцца ў канцы студзеня і лютага. Калі здараюцца неспрыяльныя метэаралагічныя ўмовы, здольныя выклікаць пашкоджанне пасеваў, то праз 10 дзён пасля гэтага фактара неабходна браць дадатковыя пробы.
— Для выяўлення стану азімых культур пробы можна браць не толькі цэлым маналітам, але і асобнымі кавалкамі, — расказваў Валерый Буча. — Галоўнае — не пашкодзіць вузлы кушчэння. Пасля адтайвання глебы раслінкі прамываем вадой, карані абразаем так, каб адрэзак ад вузла кушчэння да месца зрэзу быў 3-4 сантыметры. Адрошчванне на працягу 7 дзён праводзім пры тэмпературы 20°C у спецыяльных талерках, напалову запоўненых вадой.
Азімыя зерневыя пакуль у спячцы. Канчаткова пра тое, якімі яны выйдуць з зімы, можна будзе меркаваць у пачатку вегетацыі — прыкладна ў пачатку красавіка.
Анна Анішкевіч
